Oorsprong
Hamsters zijn kleine schattige pluizenbolletjes en korte pootjes. Hierdoor smelt menig kinderhart (en volwassen hart) bij hun aanzien.
Maar hamsters, ongeacht welke soort, zijn best wel stoere zoogdiertjes. De meeste hamstersoorten leven solitair, dit wil zeggen alleen met uitzondering van het paarseizoen. Een hamster territorium is meestal zo’n 10 tot 20m² groot (een heel pak groter dan de hokjes uit de winkel) en hun leefgebied kan wel tot 1000m² zijn. Ze hebben deze ruimte ook nodig. Leuk he, zo’n hamster in zijn loopwieltje…. Een hamster legt in een etmaal gemakkelijk 2 km af, sommige metingen spreken van 10 tot wel 15 km dat een hamster aflegt op 24 uur. Korte pootjes he…
Uiterlijk
Iedereen kent de Russische dwerghamster en de goudhamster. Maar er zijn meerdere soorten hamsters, naargelang de soort zal ook de huisvesting of het gedrag iets anders zijn.
Volgende hamstersoorten kunnen als huisdier gehouden worden:
- Russische dwerghamster
- Syrische hamster (goudhamster)
- Roborovski dwerghamster
- Campbelli dwerghamster
- Chinese dwerghamster
Gedrag
De meeste hamsters zijn solitair, dit wil zeggen dat ze alleen leven. Dit betreft de Russische dwerghamster, de Syrische hamster (goudhamster) en de chinese hamster. Dit wil zeggen dat ze GEEN vriendje nodig hebben en ook niet willen. Deze 3 soorten vechten vaak tot de dood als ze met meerdere gehouden worden. Doe je diertje een plezier en gun hem of haar alle aandacht voor zichzelf. De uitzondering hierop zijn de Roborovski dwerghamster en de Campbelli dwerghamster, deze kunnen per 2 of in groep gehouden worden, maar deze hamstersoorten zie je ook iets minder vaak in het “commerciële circuit”. Hou altijd in je achterhoofd ook al heb je een groepshamster, dat er op eender welk moment de nood kan zijn ze uit elkaar te halen bij ruzie en dan heb je best een reserve hokje achter de hand.
Ook alle hamstersoorten zijn schemer- en nachtactief. Dit wil zeggen dat ze overdag slapen en tegen de avond wakker worden. Een hamster kan wakker gemaakt worden overdag, sommige worden uit zichzelf wakker als ze beweging horen, komen om een snoepje bedelen en gaan terug slapen. Maak je hamster dus niet onnodig wakker tijdens de dag, jij wordt ook niet graag ‘s nachts uit je bed gezet. Voor je het weet heb je te maken met een chagrijnige hamster met een “ochtend”humeur. Opletten dus want 1 van de grootste bijt scenario’s is een hamster die gewoon nog niet goed wakker is en heel erg schrikt.
Hamstertjes zijn ook erg klein en schattig. Maar vaak vergeten de mensen dat ze ook erg snel kunnen zijn. Enige voorbereiding is hierbij niet overbodig zodat je diertje niet van je handen of de tafel loopt. Hamsters die tam zijn of gemaakt worden, leren gaandeweg omgaan met het hanteren door mensenhanden en zullen ook rustiger worden. Dus met de nodige portie geduld en liefde zal hun snelle aard iets minder snel worden bij het hanteren. Omdat ze klein zijn moeten we dus ook heel voorzichtig zijn. Hamsters kunnen daardoor niet echt geknuffeld worden maar eerder voorzichtig aaien met een vinger.
Deze twee voorgaande argumenten, zijnde dat de hamster nachtactief is en klein en snel, maken dat je als toekomstig baasje of ouder best even kunt afwegen of een hamster net wel of net niet in jullie situatie past. Zeker met kindjes is het in het begin goed afstellen wat wel en niet kan. Eens er een wederzijds respect is tussen hamster en mens, is dit ook voor kinderen een leuk huisdier maar met de nodige puntjes in het achterhoofd gehouden. Zo zal je hier in de opvang ook steeds te horen krijgen welke hamsters mogelijks het beste aansluiten bij jullie situatie, schattig zijn ze allemaal, maar de ene is al wat sneller dan de andere, de ene bijt, de andere niet en zo zijn er nog veel verschillende karaktertrekjes waarop wij ons baseren om te kijken of er een match is tussen het adoptiegezin en de hamster.
Naargelang de hamstersoort kan er ook een verschil in gedrag zijn, we spreken hier over stereotypen en uitzonderingen achterwege gelaten.
Over het algemeen zijn de Russische dwerghamsters het tamste, zij zijn iets zachter van karakter en kunnen redelijk tam worden. Zij worden nogal gemakkelijk eens wakker door de dag.
De Syrische hamster volgt in rij, deze is ook gemakkelijk tam te maken en is groter waardoor je net dat beetje meer hamster hebt om te knuffelen. De Syrische hamster is meestal wel een zeer vaste slaper door de dag en zal je dus ook niet vaak overdag zien en zal ‘s avonds actief worden.
De Chinese dwerghamster is de derde solitaire hamstersoort en is mits iets meer geduld ook relatief tam te maken, deze hamster klimt ook liever dan zijn andere soortgenoten dus hiermee kun je ook rekening houden bij de keuze van het verblijf.
De Campbelli dwerghamster is een zeer zachtaardige hamstersoort welke redelijk vlot uit je handen komen eten maar echt opnemen vinden ze wat eng.
De Roborovski dwerghamster is de allerkleinste hamstersoort en is echt ieniemini klein. Ze zijn super schattig maar ook super snel. De Roborovski is eerder een kijkhamster omdat die net zo klein en snel is, is die moeilijker te hanteren want stilzitten dat kennen ze niet.
Een laatste en misschien ongewoon puntje, maar hamsters kunnen een winterslaap houden. Normaal gezien gaan hamsters pas in een winterslaap (turgor) wanneer de temperaturen onder de 10 graden Celsius gaan. Dus in een doorsnee huishouden zal dit niet vaak gebeuren. De hamster ligt dan meestal op de zij met uitgestrekte pootjes en voelt koel aan en ogenschijnlijk niet ademend. Vaak denken mensen dan dat hun hamster dood is. Je kan hem terug wakker maken door deze geleidelijk aan op te warmen en zal er terug wat “leven” in komen. Waarom meld ik dit? Omdat er al menig hamster jammer genoeg levend is begraven door onwetendheid.
Handtam maken
Hamsters zijn relatief gemakkelijk handtam te maken. Net als bij andere (knaag)dieren geldt hierbij dat je best voldoende geduld en liefde hierin moet steken.
De eerste dagen dat de hamster in zijn nieuwe gezin woont is het allemaal nog een beetje wennen. Voor de kinderen of het baasje is het net allemaal heel spannend en het is dan natuurlijk heel moeilijk om geduldig te blijven. Toch toom je je enthousiasme best wat in. Ideaal zou zijn als je je hamster de eerste dagen zijn gangetje laat gaan, zodat die zelf kan wennen aan de omgeving. Een nieuw hok, nieuwe geluiden, nieuwe geuren, nieuwe mensen, …. Zelf kan je wel je hamster observeren. Je kan voor zijn of haar hokje gaan zitten, er tegen praten, als die afkomt kun je al eens proberen een snoepje aan te bieden door te tralies maar verder laat je hem of haar gewoon rustig doen.
Na een paar dagen kan je beginnen met de hamster aan jou te laten wennen. Je kan wat snoepjes op je hand leggen, niets groot bijvoorbeeld zonnebloempitjes leg ze zo dicht mogelijk bij de topjes van je vingers en leg dit hand zo in het hok. Nu is het kwestie van geduld hebben, Laat de hamster naar je toekomen, laat hem snuffelen, mogelijks zal hij eens proeven of je vingers eten zijn, dit doet geen pijn. Heel voorzichtig zal hij een pootje op jouw hand zetten want jouw hand is echt wel mega groot voor zo’n hamster. Als hij al zijn moed bij elkaar raapt, zal hij waarschijnlijk snel een snoepje van je hand halen en het dan ergens in een hoekje gaan opeten. Naargelang het zelfvertrouwen van de hamster zal die steeds sneller naar en op je hand komen. Wanneer ze zich goed genoeg voelen om de snoepje op te eten of te hamsteren terwijl ze op je hand blijven zitten, kan je je hand eens een beetje optillen, niet veel gewoon een beetje en daarna terug naar de bodem gaan. Zo kan de hamster wennen aan het idee van de beweging van je hand. Zo doe je dit elke dag bijvoorbeeld 5 minuutjes en telkens haal je je hand iets hoger en hoger. Sommige hamsters zullen jou gaan associëren met snoepjes, ze zullen aan het deurtje van het hok komen bedelen. Dan kan je ook daar snoepjes aangeven of je hand met snoepjes houden en voor je het weet doe je het hokje open en springt de hamster op je hand uit zichzelf. Zelf ben ik van mening dat ik niet verder in het hok ga dan aan het deurtje. Als de hamster geen zin heeft, hoeft die niet te komen, indien wel weet die dat die naar daar moet komen en de rest van het hok is veilig.
Als je toch je hamster moet opnemen en hij komt niet uit zichzelf, kan je de hamster best opscheppen langs voor of langs opzij door met je handen naast hem te gaan en als het ware hem als een kommetje op te scheppen. Benader ze niet langs boven want dit vinden ze heel erg eng en gaat het averechtse effect hebben waardoor ze kunnen gaan dreigen of zelfs bijten.
Huisvesting
De huisvesting kan verschillen naargelang de hamstersoort. Algemeen wordt er genomen dat een dwerghamster een hok nodig heeft van minimum 80 x 40 cm. Dit is een absolute minimum. Maar als je gaat kijken naar al het materiaal dat je er in kwijt moet en naar het natuurlijke gedrag van de hamster, is groter toch beter. Voor een goudhamster neem je best minstens 100 x 50 cm maar ook hier geldt, hoe groter hoe beter.
De Roborovski’s zijn hierop weer een uitzondering. Deze houd je best per 2 en hierbij mag de bak niet te groot zijn, want dan kunnen er twee verschillende territoria ontstaan in 1 bak. Meestal wordt 60×40 aangehouden maar mits begeleiding kan je tot 1 meter gaan. Een belangrijk puntje voor een Roborovski verblijf is dat je best ⅓ van het verblijf voorziet als zandbak (chinchillazand). Roborovski’s zijn echte woestijnhamsters en ook voor hun vacht is het het beste dat ze veel zand hebben. Daarnaast kan je in een Roborovski verblijf best geen plateaus of verdiepingen plaatsen, ook hier kunnen ze nogal territoriaal op reageren. Voor hen voorzie je best ook meerdere loopwielen, idealiter 1 per hamster. Dit omdat de Roborovski nogal eens zichzelf een loopwiel toe-eigent. Sommige roborovski’s wonen echter alleen. Achteraf koppelen wordt afgeraden.
Campbelli’s daarentegen kan je in grotere groepjes houden en houd je ze best op minimum 80 x 50 cm. Bij Campbelli’s voorzie je best 1 groot loopwiel of loopschijf. Zo verplicht je hen bijna om samen te spelen en dingen te ondernemen. En het is best wel leuk om te zien hoe ze met zijn allen aan het lopen zijn in zo’n groot wiel.
Voor alle hamsters geldt dat ze een voldoende grote zandbak met chinchillazand nodig hebben, voor de dwergjes zo’n 15 cm doorsnede als minimum en 25 voor de goudhamsters (met uitzondering van de Roborovski’s welke ⅓ van hun verblijf als zandbak nodig hebben). Het zandbad dient om hun vacht mooi te houden en anderzijds gebruiken vele hamsters het als toiletje. Dus regelmatig de uitwerpselen uit het bakje scheppen of het volledige bakje verversen is nodig. Dit is geen helse klus want hamsters zijn klein en hun kakjes en plasjes ook. Maar de rest van het verblijft blijft op deze manier langer proper.
Hamsters hebben ook een loopwiel nodig. Voor de dwergjes geldt minimum 18-20 cm doorsnede van wiel, voor de goudhamsters 28-30 cm doorsnede. Met deze grootte van wiel kunnen ze comfortabel lopen zonder dat hun rug krom zal staan door een te klein wiel en een slechte loophouding.
In het wild graven hamster holen en gangenstelsels. Dus idealiter kan je 20 cm bodembedekking geven. Bij sommige kooien gaat dit moeilijk maar probeer toch een mooie laag te geven zodat ze lekker kunnen graven.
Omdat ze in het wild dus verschillende holletjes hebben, is het ook aan te raden om meerdere huisjes of slaapplaatsen te voorzien voor je hamster. Helemaal ideaal zou zijn een meerkamer huis voor je hamster, op deze manier heeft hij 1 huis maar kan hij in een ander compartiment zijn eten bewaren en in een ander de wc. Een hamster lijkt toch best wel meer op de mens als je ze zou meegeven, zo georganiseerd dat hij is.
Een eetbakje en drinkflesje of bakje mag natuurlijk ook niet ontbreken.
Tenslotte kruipen wij graag onder de wol ‘s avonds, een hamstertje maakt zelf zijn nestje. Je kan nestmateriaal voorzien zoals bijvoorbeeld papieren tissues, wc papier, restjes fleece, hooi, wc-rolletjes maar let op! Geef ze geen hamsterwol, dit wordt vaak in de winkel verkocht maar is zeer slecht voor hamsters aangezien ze met hun pootjes hierin verstrikt kunnen raken en zo hun pootjes kunnen kwijtraken.
Sommige hamsters appreciëren extra’s zoals hanghuisjes (sputniks), wilgen bruggetjes, hangmatjes.
Nu weten jullie al wat er allemaal in het verblijf moet en hoe groot het verblijf moet zijn, maar jullie weten nog niet wat voor soort verblijf je kan gebruiken. Er zijn natuurlijk meerdere mogelijkheden.
Je kan een gewone traliekooi kopen, let op, in dierenwinkels zijn deze vaak te klein of moet je ze online bestellen. In deze kooien kun je gemakkelijk spulletjes ophangen en kunnen ze lekker klimmen. Maar graven is hierin moeilijker want ze gaan alle rommel buiten de kooi gooien.
Je kan ook voor een glazen verblijf gaan. Je kan hierin zo duur of goedkoop gaan als je wil. Je kan voor een terrarium gaan, hierbij staan de deurtjes vooraan aan het verblijf en kan je vlot in het verblijf zelf. Of je kan gaan voor een (oud) aquarium welke je vaak gratis op tweedehands sites vind en hierop maak je dan een deksel van gaas. Ook hierin kan je veel bodembedekking kwijt zodat ze lekker kunnen graven.
Een combinatie van glazen onderbak en tralies bovenaan bestaat ook en is ook een zeer geschikte combinatie.
Mensen zijn zeer creatief om hun hamsters een leuk verblijf te geven, zo vind je ook op maat gemaakte hamsterkasten, een ikea detolf omgebouwd tot hamsterverblijf en ga zo maar door.
Binnenkort kan je op de website ook een sectie vinden met voorbeelden van verblijven om zo inspiratie op te doen.
Voeding
Op zich zijn hamsters niet zo’n moeilijke eters. Er moeten voldoende (dierlijke) eiwitten aanwezig zijn in het voer en bij Campbelli’s let je best op de suikerwaardes aangezien deze gevoeliger zijn voor diabetes.
Kies op zijn minst voor een specifiek voer voor hamsters, maar je kan ook meer natuurlijke diëten proberen zoals bijvoorbeeld het voer van Mixerama.
Gezondheid
Ook je hamster kan ziek worden. Hierbij geldt, gedraagt je hamster zich anders of is hij zichtbaar ziek, ga dan zo snel mogelijk naar de dierenarts. Naargelang de aandoening kan je hamstertje zeer snel komen te overlijden.
Een aantal veel voorkomende ziektes zijn:
- Verkoudheid of longontsteking
Bij ons mensen is een verkoudheid maar iets banaals. Bij een knaagdier wordt een verkoudheid heel snel een longontsteking wat de dood tot gevolg kan hebben. Ga dus op tijd naar de dierenarts om je diertje te laten behandelen.
- Diarree
Diarree is niet om mee te lachen, dat weten we allemaal. Ook je hamster kan uitgedroogd raken dus een bezoekje langs de dierenarts is geen overbodige luxe. Diarree komt meestal door een verandering of slechte voeding.
- Natstaart (Syrische hamster)
Natstaart is een zeer zware vorm van diarree veroorzaakt door een bacterie. Bij deze ziekte komen hamsters zeer snel te overlijden indien ze niet direct (!) naar de dierenarts gaan.
- Gezwellen
Je hamster kan ook een gezwel krijgen, een tumor, soms kan deze operatief verwijderd worden, soms niet. Soms is het een abces. Breng je hamster zeker naar de dierenarts want het diertje ondervindt hier zeer veel last van.
Je hamster kan ook parasieten hebben of krijgen. We denken bijvoorbeeld aan de schurftmijt, vlooien of bloedmijt. Veel mijten soorten kunnen meegebracht worden door bijvoorbeeld bodembedekking of hooi. Soms door een ander huisdier zoals een vogel of een kat. Parasieten zijn niet het einde van de wereld maar je hamster ondervindt zeer hevige jeuk en ook voor de omgeving zijn deze mijten niet fijn. Nochtans is een behandeling tegen mijt zeer snel en goedkoop gedaan. Let op met bloedmijt! Deze diertjes kunnen je hamster leegzuigen indien er niet tijdig wordt behandeld. Bloedmijt is lastiger om uit de omgeving te verwijderen dus let goed op dat je geen beestjes op jou of je hamster ziet lopen. Mijt in de bodembedekking of hooi kan je elimineren door deze 48 uur in de diepvriezer te steken.
Daarnaast hebben we nog een aantal gedragsstoornissen welke kunnen voorkomen.
- Backflipping (dwerghamsters)
Back Flipping is een zenuwaandoening. Je hamster doet regelmatig tot onophoudend achterwaartse salto’s of kijkt zover achterover dat hij zichzelf laat op zijn rugje vallen. Vele mensen vinden dit grappig maar niets is minder waar. Dit diertje weet niet meer wat hij of zij doet en heeft geen controle over het eigen lichaam. Dit is geen waardig leven voor het dier en kan beter in overleg met de dierenarts besloten worden wat er best gedaan wordt.
- Draaikop (Russische dwerghamster)
Niet te vergelijken met een middenoorontsteking (welke behandelbaar is). Dieren met draaikop hebben een evenwichtsstoornis waardoor hun kopje vaak naar een bepaalde kant draait en ze moeilijk hun evenwicht kunnen bewaren. Draaikop is een aangeboren afwijking en is vaak in jonge dieren meer aanwezig dan bij oudere dieren, de symptomen kunnen dus afnemen met het ouder worden. Het hoofdje van een draaikop hamster is iets spitser en de oogjes staan iets dichter bij elkaar. Vaak hebben ze ook langere pootjes. Zeer belangrijk, de diertjes hebben geen pijn! Draaikop is meer een soort handicap.
- Ijsberen (pacing) (alle hamsters)
Ijsberen is een aandoening dat duidt op zeer veel stress. Je hamster zal steeds over en weer lopen op dezelfde route in zijn of haar kooi.
- Waltzing/Spinning (alle hamsters)
Hamsters met Waltzing kunnen niet in een rechte lijn lopen en lopen in plaats hiervan in cirkels. Deze aandoening komt niet veel voor bij jonge dieren maar vaker bij volwassen dieren. Deze aandoening kan verergeren naarmate de tijd. Dieren welke zeer extreem rondjes draaien wordt aangeraden of het nog een leefbaar bestaan is voor dit dier. Belangrijk! Ga bij indicatie steeds naar een dierenarts om andere aandoeningen, zoals oor aandoeningen uit te sluiten welke vaak wel met medicatie te behandelen zijn.